Galicia Máxica

Existe un río afluente do Tea que recibe o nome de Alén, "o máis alá". O seu val oriéntase cara á o sur e por iso ao resgardarse dos fríos ventos do norte conserva un magnífico bosque de ribeira cunha maxia sen igual. Este val do  Alén está cheo de segredos escondidos desde o seu nacemento. Un dos que máis nos chamou a atención foi o recuncho onde se esconde a capela de principios do século  XVIII de San Xoán de Mosteiro. A súa ponte secular, as súas fontes, as súas calzadas e a posibilidade de que aquí se atopase un antigo mosteiro benedictino hoxe desaparecido rodean de maxia este lugar. Seguramente por este lugar pasase un antigo camiño que levase cara a Ventín a través do val do río  Alén utilizado por  arrieros que transportaban viño e outras mercadorías desde O Ribeiro aos grandes burgos relixiosos e pesqueiros, como Pontevedra. En Fornelos de Montes, na parroquia de As Estacas e nas empinadas ladeiras do val do río Alén e escondidos durante sécu...

O Foxo do Lobo de Laxoso ou a Lobeira de Laxoso é unha trampa centenaria para a caza do lobo da que aínda hoxe poderemos ver os restos en Ponte Caldelas practicamente no val do río Verdugo. Os muros de leste de Laxoso son en forma de "V", a máis habitual en Galicia e os seus muros na súa orixe alcanzaban os tres metros de alto e case un metro de anchura.  A estrutura tiña ao redor de catrocentos metros de cachotería acabados no vértice en forma dun foso circular dun diamétro de 4,8 metros e unha profundidade de preto dos tres metros. O Foxo do Lobo de Laxoso foi parcialmente rehabilitado, sinalizado e posto en valor no ano 2017. Poderemos apreciar a estrutura do foso circular e parte dos muros de pedra seca que converxen nel, aínda que no momento da nosa visita os fentos cubrían gran parte deles. Lembremos que para a caza do lobo xuntábanse os veciños e cun gran alboroto e provistos de  bisarmas (especie e lanza rematada cun gancho) escorrentaban ao lobo ...

En Crecente, moi preto xa dos límites de Arbo localízase sobre o río Miño unha gran pesqueira coñecida como Pesqueira da Follagueira. Sobre o mapa  topográfico aparece o nome na zona da  Pesqueira Vella o que xa nos advirte da posible antigüidade e importancia desta construción artesanal. Pesqueira da Follagueira A orixe das pesqueiras é incerto e aínda que algúns atribúen as súas orixes a épocas romanas a verdade é que sabemos por escrito da súa existencia e abundancia na idade media, xa polos séculos  XI e  XII. É probable que anteriormente xa existisen algunhas destas construcións pero debido á  navegabilidad do río ata máis arriba de Ribadavia como indica Tiberio e a unha lei do século VI que impedía apropiarse calquera parte dos ríos maiores por onde penetraban sobre todo os salmóns fan difícil a existencia destas ou polo menos dun número alto como sucedeu posteriormente, chegando a alcanzar unha cifra próxima ás 700 pesqueiras. Era habitual que...

Os hórreos son un elemento patrimonial que forman parte da paisaxe de Galicia desde fai xa centos de anos. A chegada do millo procedente de América e a súa elevada produción provocou que a partir do século XVIII este tipo de construcións popularizásese. Non é que non houbese antes pero a súa finalidade era gardar outro tipo de cereais. Os pazos, os mosteiros, as igrexas parroquiais, as familias… todos os que llo podían permitir, producindo ou recadando o suficiente para almacenar, tiñan o seu hórreo. Hainos de pedra, de madeira, mixtos, con pés, sen pés… todos co mesmo obxectivo: preservar a colleita a salvo de  alimañas e da humidade. Non é fácil saber cuantos hórreos hai en Galicia aínda que hai quen afirma que chegou a haber preto de 30.000, un por quilómetro cadrado de territorio galego. Hoxe imos percorrer diferentes lugares onde o hórreo é o máximo protagonista e para iso percorreremos once conxuntos de hórreos. HÓRREOS DE QUINS En Melón. Calvario y hórreos de Quins...

Un dos elementos máis característicos da paisaxe galega son os cruceiros , unha obra de arquitectura popular que segundo datos poderían superar os 12.000 monumentos dentro do territorio da actual Galicia . E catalogar todos os posibles é o que pretende o proxecto Cruceiros de Galicia que conta con máis de 4300 inventariados e 6000 localizados nun mapa. Nesta web poderedes saber moito máis sobre eles e ter unha idea da inxente cantidade de cruceiros que se reparten por toda Galicia. O culto ás pedras pérdese nos inicios da humanidade, seguramente moito antes dos que podemos imaxinar. As súas formas, o seu abrigo, a súa dureza e a súa materia prima provocaron que pronto o home fixásese nelas. En Galicia temos manifestacións megalíticas presentes desde fai miles de anos, pedras que foron lugares de cultos pagáns ata non fai moito. Moitos destes situábanse en lugares especiais, como en encrucilladas e por iso abundan en Galicia as lendas relacionadas con eles e co culto aos c...

  Grata sorpresa a que nos levamos ao ir visitar de novo os restos do " Neveiro dos Frades", tamén coñecido como da Franqueira e propiedade na súa antigüidade dos monxes deste próximo mosteiro. Hai tempo soubemos da súa existencia e decidímonos ir atopar os seus restos. Non foi fácil, pois non aparecía nos mapas e por suposto non estaba sinalizado, pois non eran moitos os que coñecesen a súa existencia. Grazas a lectura especializada, á intuición e sobre todo ao "ditoso" Google Earth puidemos localizar os seus restos case imperceptibles daquela sobre o mapa. Era sabido que os seus restos non poderían estar en bo estado pero aínda así a decepción foi grande, pois non entendiamos como un elemento patrimonial de case 500 anos puidese estar en semellante esquecemento. As filtracións de auga provocaran esborralles nos seus muros e os incendios arrastraron gran cantidade de desfeitos cara a dentro como ramas e árbores. Este fin de semana propuxémonos volver...

Falar de muíños fariñeiros é falar dunha das construcións populares máis emblemáticas de Galicia xa que o seu uso foi clave para o desenvolvemento da economía de subsistencia no rural desde hai moitos séculos. Ademais de moer cereais, os muíños desenvolveron unha cultura popular ao redor deles enriquecendo o noso folclore enormemente. Eran lugares de reunión de interminables xornadas e esperas, lugares de acubillo e refuxio, lugares de duro traballo, agocho para amores secretos... Non en balde o muíño era considerado unha peza crave e por iso respectado por todos os membros dunha comunidade. O muíño emprégase desde hai séculos, tanto que a súa orixe pérdese na historia da humanidade e o uso das ferramentas. En Galicia temos as primeiras manifestacións no neolítico en forma de muíños naviculares fixos e portátiles, para despois chegar o muíño circular de dúas pezas que tamén era movido a man. Este último foi o xerme dos muíños fariñeiros de auga, pois o seu funcionamento era o mes...