O Pozo do Arco, fervenzas e muíños | GALICIA MÁXICA
No concello de Oia, na parroquia de Burgueira existe un fermoso recuncho da Serra da Groba formado polo río Tamuxe. Trátase da área coñecida como O Pozo de Arco e que está formada por un carreiro con pasarelas de madeira e unha ponte, varios muíños e unha magnífica fervenza, ademais das pozas formadas neste estreito e rochoso tramo de río. Outro lugar que sería unha marabilla se conservase algo do seu bosque autóctono.
O río Tamuxe, ás veces denominado tamén como Carballas nace en Oia e fórmase recibindo a auga de varios pequenos regatos como o de Vilachán ou o de Margaridas que nacen entre A Serra da Groba e as estribacións ao norte da Serra do Argalo. Logo discorre encaixado por este municipio formando paraxes fabulosas como as Pozas de Loureza. Despois atravesa as parroquias do Rosal de Santa Mariña do Rosal e San Miguel de Tabagón onde desemboca no río Miño.
No ano 2012 a c. m.v. m. c de Burgueira apostou por poñer en valor O Pozo do Arco. Para iso e con fondos de Agader e Feader para proxectos dinamizadores das áreas rurais de Galicia levou a cabo a instalación de diversas pasarelas e unha ponte de madeira para a unión entre as dúas beiras e para a visita dos muíños que tamén se reconstruíron e a parte superior da fervenza. Así mesmo habilitouse unha área recreativa e diferentes bancos para a contemplación e o descanso.
Neste pequeno tramo contamos ata tres muíños fariñeiros de auga. Dous deles son muíños de canle cuberta dun só rodicio e atópanse reconstruídos. Estes reciben o nome de Mouta e Baillador. Son de planta rectangular con paredes que intercalan bos perpiaños e cachotería e están cubertos con tella do país a unha soa auga. Xunto a un deles existen os restos de dúas grandes moas que probablemente nunca chegaron a funcionar. O primeiro ten a "moa" renovada e unha caixa de fariña formada por perpiaños e que servía para que a fariña non se desperdigara por todo o muíño. O de máis arriba está formado por dúas dependencias separadas. Ningún dos dous ten restos da moega ou mecanismo de madeira que botaba o millo cara á moa.
Ademais destes dous poderemos ver os restos de o nferno desde a outra beira dun máis, cuxo tremiñado foi aproveitado para a instalación de bancos para admirar a fervenza. A canle recolle a auga da parte superior da fervenza e condúceo ata os muíños. Hoxe en día esta canle está cuberta polo carreiro actual.
Nun tramo de apenas 200 metros o río Tamuxe descende un desnivel de máis de 20 metros formando rápidos e varios saltos de auga e pozas de gran beleza.
Na beira leste dispoñeremos dunha área recreativa provista de mesas, papeleiras e unha fonte.
A zona está completamente desprovista do seu bosque orixinal, conservándose tan só un par de carballos de non máis de 20 anos. En ambas as beiras abundan especies de rápido crecemento onde destaca o piñeiro. Ademais a central hidroeléctrica situada uns metros máis arriba regula o caudal do río Tamuxe. A pesar de que no ano 2012 a rehabilitación da zona incluía a plantación de frondosas a verdade é que non observamos nada na actualidade que así o demostrase, a non ser que algún incendio as queimara hai algún tempo.
A uns metros por encima da fervenza veremos unha gran tubaxe verde que atravesa o río Tamuxe. Devandito tubo capta as augas da presa de Vilachán situada a uns 150 metros río arriba. A nomeada presa construíuse 1993 e a finalidade desta é a produción eléctrica e conta cunha potencia de 1.250 Kw. Esta canalización percorre pouco máis de 1200 metros precipitándose de novo no val do Tamuxe cara ao edificio que alberga as turbinas. Desde este hai outra presa máis rudimentaria da que sae outra canle que conduce a auga ata Refoxos.
A central hidroeléctrica estivo envolta na polémica despois de que no ano 2008 houbese un desastre natural sobre o río Tamuxe e as Pozas de Loureza provocado por unha gran vertedura de lodos provenientes presuntamente da apertura indebida da presa.
Para chegar ata O Pozo do Arco é preciso ascender ata A Serra dá Groba e é posible facelo desde diferentes puntos, xa sexa desde Tomiño, O Rosal e mesmo desde Baiona. Se vés do Rosal ou Baiona deberás chegar ata Burgueira e desviarnos 1,6 qm pola PO-3101 cara a Tomiño. Unha vez pasemos Bonaval pouco despois atoparemos a desviación sinalizada desde onde parte unha pista de terra. Desde Tomiño ascenderemos pola PO-3102 ata Cristelos onde tomaremos á esquerda a PO-3101 que nos levará a Vilachán e pouco despois ao cruzamento antes citado. Unha vez no cruzamento seguiremos a pista que se pode percorrer andando (a mellor opción) ou en vehículo tendo en conta de que se trata dunha pista de terra e depende da época podería estar impracticable. Deixamos sempre a man esquerda unha extensa plantación de kiwis e tras 1 qm e 100 metros chegaremos ao noso destino.
Río abaixo atópanse as denominadas Pozas de Loureza, zona de especial interese para o baño en épocas estivais debido ás piscinas naturais que se forman neste tramo de río
O río Tamuxe
O río Tamuxe, ás veces denominado tamén como Carballas nace en Oia e fórmase recibindo a auga de varios pequenos regatos como o de Vilachán ou o de Margaridas que nacen entre A Serra da Groba e as estribacións ao norte da Serra do Argalo. Logo discorre encaixado por este municipio formando paraxes fabulosas como as Pozas de Loureza. Despois atravesa as parroquias do Rosal de Santa Mariña do Rosal e San Miguel de Tabagón onde desemboca no río Miño.
As pasarelas e a ponte do Pozo do Arco
No ano 2012 a c. m.v. m. c de Burgueira apostou por poñer en valor O Pozo do Arco. Para iso e con fondos de Agader e Feader para proxectos dinamizadores das áreas rurais de Galicia levou a cabo a instalación de diversas pasarelas e unha ponte de madeira para a unión entre as dúas beiras e para a visita dos muíños que tamén se reconstruíron e a parte superior da fervenza. Así mesmo habilitouse unha área recreativa e diferentes bancos para a contemplación e o descanso.
Os Muíños
Neste pequeno tramo contamos ata tres muíños fariñeiros de auga. Dous deles son muíños de canle cuberta dun só rodicio e atópanse reconstruídos. Estes reciben o nome de Mouta e Baillador. Son de planta rectangular con paredes que intercalan bos perpiaños e cachotería e están cubertos con tella do país a unha soa auga. Xunto a un deles existen os restos de dúas grandes moas que probablemente nunca chegaron a funcionar. O primeiro ten a "moa" renovada e unha caixa de fariña formada por perpiaños e que servía para que a fariña non se desperdigara por todo o muíño. O de máis arriba está formado por dúas dependencias separadas. Ningún dos dous ten restos da moega ou mecanismo de madeira que botaba o millo cara á moa.
Ademais destes dous poderemos ver os restos de o nferno desde a outra beira dun máis, cuxo tremiñado foi aproveitado para a instalación de bancos para admirar a fervenza. A canle recolle a auga da parte superior da fervenza e condúceo ata os muíños. Hoxe en día esta canle está cuberta polo carreiro actual.
A Fervenza
Nun tramo de apenas 200 metros o río Tamuxe descende un desnivel de máis de 20 metros formando rápidos e varios saltos de auga e pozas de gran beleza.
Área Recreativa
Na beira leste dispoñeremos dunha área recreativa provista de mesas, papeleiras e unha fonte.
Conservación e ameazas
A zona está completamente desprovista do seu bosque orixinal, conservándose tan só un par de carballos de non máis de 20 anos. En ambas as beiras abundan especies de rápido crecemento onde destaca o piñeiro. Ademais a central hidroeléctrica situada uns metros máis arriba regula o caudal do río Tamuxe. A pesar de que no ano 2012 a rehabilitación da zona incluía a plantación de frondosas a verdade é que non observamos nada na actualidade que así o demostrase, a non ser que algún incendio as queimara hai algún tempo.
A central hidroeléctrica
A uns metros por encima da fervenza veremos unha gran tubaxe verde que atravesa o río Tamuxe. Devandito tubo capta as augas da presa de Vilachán situada a uns 150 metros río arriba. A nomeada presa construíuse 1993 e a finalidade desta é a produción eléctrica e conta cunha potencia de 1.250 Kw. Esta canalización percorre pouco máis de 1200 metros precipitándose de novo no val do Tamuxe cara ao edificio que alberga as turbinas. Desde este hai outra presa máis rudimentaria da que sae outra canle que conduce a auga ata Refoxos.
A central hidroeléctrica estivo envolta na polémica despois de que no ano 2008 houbese un desastre natural sobre o río Tamuxe e as Pozas de Loureza provocado por unha gran vertedura de lodos provenientes presuntamente da apertura indebida da presa.
Cómo chegar
Para chegar ata O Pozo do Arco é preciso ascender ata A Serra dá Groba e é posible facelo desde diferentes puntos, xa sexa desde Tomiño, O Rosal e mesmo desde Baiona. Se vés do Rosal ou Baiona deberás chegar ata Burgueira e desviarnos 1,6 qm pola PO-3101 cara a Tomiño. Unha vez pasemos Bonaval pouco despois atoparemos a desviación sinalizada desde onde parte unha pista de terra. Desde Tomiño ascenderemos pola PO-3102 ata Cristelos onde tomaremos á esquerda a PO-3101 que nos levará a Vilachán e pouco despois ao cruzamento antes citado. Unha vez no cruzamento seguiremos a pista que se pode percorrer andando (a mellor opción) ou en vehículo tendo en conta de que se trata dunha pista de terra e depende da época podería estar impracticable. Deixamos sempre a man esquerda unha extensa plantación de kiwis e tras 1 qm e 100 metros chegaremos ao noso destino.
Pozas de Loureza
Río abaixo atópanse as denominadas Pozas de Loureza, zona de especial interese para o baño en épocas estivais debido ás piscinas naturais que se forman neste tramo de río
Comentarios
Publicar un comentario